Altı

HUSBAM sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

ʻbeşten sonra gelen sayının adı’ ~ Az altı. -Tkm altı. -TatK altı. -Bşk altı. -Nog altı. -KKlp altı. -Kzk altı. -Krg altı. -Alt, Tel, Sag, Koy, Kaça altı. -Tuv aldı. -Yak aha. -Çuv ulttă, ultă, ult. Ramstedt (JSFOu 24,1: 16; Formenlehre 64) Türkçe al- kökünden geldiğini dile getirmiştir. Ona göre, altı (ve yedi) aslen sayı adı olmayıp parmaklara verilen bir addır. Räsänen (MTS 76, 77, V 18a) Ramstedt’e katılmıştır. Hartmann (KSz 1: 155) altı’yı alt-dı olarak açıklamıştır. Brockelmann (ZDMG 70: 214-215) Hartmann’in yedi’yi *yetdi ʻhat erreicht’(nämlich das Ende der alten Zahlenreihe)’ diye açıkladığına dayanarak altı’yı ʻdas darunter (bleibende)’olarak açıklamıştır. Schmidt’e göre (MSFOu 67: 367) Altay ana ulusu (Urfolk) bir’den beş’e değin saymasını biliyordu. O açıdan Altay dillerinde beş’ten sonraki sayı adlarında benzerlik görülmez. Bu duruma göre Türkçe altı ile Moğolca cirǧuǧan ve Mancuca niŋgun biçimleri arasında yakınlık olmaması doğaldır. Németh: Csoma Arm 82; Egorov: ES 274; Clauson: ED 130b; Doerfer: KhalMat 290; Sevortyan: ĚSTJa 1974, 141-142. Türkçe sayı adlarının kökenine ilişkin açıklama denemelerini Samoyloviç (JaPÇ) toplu olarak değerlendirmiştir. bk. Malov: Marr Arm.